بررسی تطبیقی درجه بندی سنتی با خواص آکوستیکی حقیقی چوب گردو جهت سنتور سازی*

چکیده سال­هاست که چوب گردو به عنوان بهترین چوب و تنها منبع شناخته شده برای ساخت سنتور به کار می­رود. با وجود اینکه سازندگان ساز بنا بر تجارب شخصی، دیدگاه­های متفاوت و مشخصی در رابطه با خواص و کاربرد این چوب برای ساخت ساز دارند، تا به حال به ­طور علمی در این­باره کاری انجام نشده است. بنابراین در این تحقیق نمونه­های چوب گردوی سنتور­سازی با درجه­بندی­های سنتی مختلف، از کارگاه دو استاد سازنده ساز جمع­آوری و خواص صوتی واقعی آنها آزمون و مقایسه شد. چوب گردو خواص کلی سازهای زهی مضرابی را نشان داد: مدول ویژه بالا و ضریب میرایی نسبتاً کمتر. نمونه­های با درجه­های بالاتر دانسیته و مدول یانگ بالاتری داشتند. در تمام نمونه­ها، رابطه­ی کاهشی استاندارد میان ضریب میرایی و مدول ویژه مشاهده شد. نتایج آزمون­های صوتی، درجه­بندی تجربی اساتید را تأیید کرد: داده­های درجات بالا و پایین با هم اختلاف مشخصی را داشتند اما خط مرزی درجات میانی مبهم­تر بود و اهمیت برش، طرح صفحه رویی و رنگ در درجه­بندی سنتی را خاطر نشان کرد. تیمار­های سنتی بر بهتر شدن ویژگی­های چوب نهایی اثر مثبتی داشتند: تیمار بخار­دهی خصوصیات نمونه را به نمونه­ی با بالاترین درجه نزدیک کرد، همچنین چوب پیر­تر خواص ارتعاشی مناسب­تری را نشان داد.